شرکت هایی که در یک دوره مالی زیان ده می‌شوند، ممکن است نگران پرداخت مالیات باشند. اما قوانین مالیاتی برای این شرکت ها تفاوت هایی با شرکت‌های سودده دارد. شرکت های زیان‌ده نیز مانند سایر شرکت‌ها، موظف به پرداخت مالیات هستند. اما قوانین مالیاتی برای آنها کمی متفاوت است. در این مقاله، به بررسی قوانین مالیات شرکت های زیان ده و تخفیفات قابل استفاده می‌پردازیم.
شرکت زیان ده چیست؟
شرکت زیان ده شرکتی است که در یک دوره مالی مشخص (معمولاً یک سال)، هزینه‌هایش بیشتر از درآمدهایش باشد. به عبارت ساده‌تر، وقتی خرج‌های یک شرکت بیشتر از درآمدهایش شود، آن شرکت زیان‌ده محسوب میشود و باید صورت سود و زیان خود را به اداره مالیات ارائه منند.
زیان‌دهی شرکت‌ها می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در این مقاله، به بررسی برخی از مهم‌ترین عوامل موثر بر زیان‌دهی شرکت‌ها و راهکارهای جلوگیری از آن می‌پردازیم.
1. کاهش درآمد:
- رقابت شدید: افزایش رقابت در بازار می‌تواند به کاهش سهم بازار و کاهش درآمد شرکت منجر شود.
- تغییرات در ترجیحات مشتریان: تغییر در سلیقه مشتریان و ظهور محصولات جدید می‌تواند به کاهش تقاضا برای محصولات شرکت منجر شود.
- کاهش قدرت خرید مشتریان: کاهش قدرت خرید مشتریان در اثر عوامل اقتصادی مانند تورم می‌تواند به کاهش فروش و درآمد شرکت بیانجامد.
2. افزایش هزینه‌ها:
- افزایش هزینه‌های تولید: افزایش قیمت مواد اولیه، انرژی و دستمزدها می‌تواند هزینه‌های تولید را افزایش داده و بر سودآوری شرکت تأثیر بگذارد.
- هزینه‌های عملیاتی اضافی: هزینه‌های مربوط به بازاریابی، فروش و اداری نیز می‌توانند بر سودآوری شرکت تأثیرگذار باشند.
3. مدیریت نامناسب:
- تصمیم‌گیری‌های اشتباه: تصمیم‌گیری‌های نادرست در مورد سرمایه‌گذاری، تولید و بازاریابی می‌تواند به زیان‌دهی شرکت منجر شود.
- عدم تطبیق با تغییرات بازار: عدم توانایی در تطبیق با تغییرات بازار و رقبا می‌تواند به کاهش سهم بازار و زیان‌دهی منجر شود.
4. سایر عوامل:
- رویدادهای غیرمنتظره: حوادث طبیعی، تغییرات قوانین و مقررات و بحران‌های اقتصادی می‌توانند به زیان‌دهی شرکت‌ها منجر شوند.
- مشکلات داخلی: مشکلات داخلی مانند اختلافات بین مدیران، فساد مالی و مشکلات نیروی انسانی نیز می‌توانند به زیان‌دهی شرکت بیانجامند.
یکی از واقعیات انکارناپذیر در امور مالیات شرکت های زیان ده این است که سازمان امور مالیاتی با سخت‌گیری زیادی برخورد می‌کند. در بیشتر موارد، زیان های اعلام شده از سوی شرکت ها مورد پذیرش قرار نمی‌گیرند. بنابراین، بسیار مهم است که از زیان‌ده شدن شرکت خود جلوگیری کنید تا با مشکلات مالیاتی پیچیده و پرهزینه مواجه نشوید.
تایید مالیات شرکت زیان ده از سوی اداره مالیات
وقتی یک شرکت زیان‌ده میشود، ممکن است از پرداخت مالیات معاف شود. اما چه زیانی توسط سازمان مالیاتی قابل قبول است؟ حال، به بررسی شرایط و قوانین مربوط به تایید شرکت های زیان ده از سوی اداره مالیات می‌پردازیم.
ماده 147 قانون مالیات مستقیم و زیان قابل قبول
طبق ماده 147 قانون مالیات مستقیم، برای اینکه زیان یک شرکت قابل قبول باشد، باید شرایط زیر برقرار باشد:
- مدارک کافی: باید اسناد و مدارکی وجود داشته باشد که نشان دهد هزینه‌ها به صورت واقعی پرداخت شده و به فعالیت‌های شرکت مربوط است.
- هزینه های متعارف: هزینه‌ها باید در محدوده متعارف و منطقی باشند. که به آنها هزینه های قابل قبول مالیاتی هم گفته میشود.
- مربوط به دوره مالی: هزینه‌ها باید مربوط به دوره مالی که زیان در آن رخ داده باشد.
ماده 148 و هزینه‌های قابل قبول
ماده 148 قانون مالیات مستقیم، برخی از هزینه‌های خاص را به عنوان هزینه‌های قابل قبول معرفی می‌کند، مانند:
- هزینه های خرید مواد مصرفی: هزینه‌هایی که برای خرید مواد اولیه مورد نیاز برای تولید محصولات یا ارائه خدمات پرداخت میشود.
- هزینه های حقوق و دستمزد: شامل حقوق کارکنان، مزایای آنها و هزینه‌های بیمه آنها است.
- هزینه های اداری: هزینه‌های مربوط به اجاره، آب، برق، تلفن و سایر هزینه‌های اداری.
شرایط اضافی برای پذیرش هزینه‌ها
- پرداخت از طریق سیستم بانکی: برای هزینه‌هایی که از 50 میلیون تومان بیشتر است، پرداخت از طریق سیستم بانکی الزامی است.
- معاملات پایاپای: معاملات باید به صورت پایاپای انجام شوند تا قابل قبول باشند.
نحوه محاسبه مالیات شرکت های زیان ده در آستانه انحلال و ورشکستگی
در این بخش به بررسی نحوه محاسبه مالیات شرکت های زیان‌ده می‌پردازیم. به طور کلی، شیوه محاسبه مالیات برای این شرکت‌ها به این شکل است که سازمان امور مالیاتی تمام هزینه‌ها و مبالغ مربوط به شرکت را مورد بررسی قرار می‌دهد. در صورتی که بخشی از هزینه‌ها یا مبالغ ارائه‌شده توسط شرکت مورد تایید سازمان نباشد، آن موارد به عنوان “هزینه‌های غیر قابل قبول” شناخته شده و برگشت داده می‌شوند. همچنین تراکنش های بانکی مشکوک هم مورد توجه سازمان مالیاتی قرار میگیرند.
در چنین شرایطی، شرکت باید مدارک و مستندات قوی‌تری ارائه کند تا بتواند اثبات کند که مبالغ برگشت داده‌شده صحیح و قابل قبول هستند. در غیر این صورت، این مبالغ به درآمد مشمول مالیات شرکت افزوده می‌شوند و مشمول مالیات ۲۵ درصدی خواهند شد.
نکته مهم:
اگر یک مودی (شرکت یا فرد) به صورت مداوم زیان گزارش کند، این به معنای پذیرفته شدن تمامی ارقام گزارش‌شده توسط سازمان امور مالیاتی نیست. بلکه، تمامی این ارقام باید طی یک فرآیند احراز و تایید قرار گیرند که اغلب طولانی و پیچیده است.
مثال نحوه محاسبه مالیات شرکت های زیان ده در آستانه انحلال و ورشکستگی:
شرکت تولیدکننده لوازم الکترونیکی “نوآور” در سال مالی 1403 با اعلام زیان 300 میلیون تومانی مواجه شد. این شرکت با استناد به هزینه‌های تحقیق و توسعه جدیدترین محصول خود، تخفیف‌های ویژه به مشتریان کلیدی و هزینه‌های بازاریابی گسترده، این مبلغ را به عنوان زیان عملیاتی گزارش کرده است.
با این حال، سازمان امور مالیاتی پس از بررسی دقیق اسناد و مدارک، تنها 180 میلیون تومان از این زیان را به رسمیت شناخته و مابقی را به دلیل عدم ارائه مستندات کافی و تطابق نداشتن با قوانین مالیاتی، رد کرده است. در نتیجه، شرکت “نوآور” اکنون باید تصمیم بگیرد که برای احقاق حق خود به هیئت حل اختلاف مالیاتی مراجعه کند یا مبلغ باقیمانده مالیات را به همراه جریمه 25 درصدی پرداخت نماید.
هزینه های غیر قبول مالیات شرکت های زیان ده
هزینه‌های غیرقابل قبول مالیاتی یکی از پیچیدگی‌های محاسبه مالیات شرکت‌ها، به ویژه شرکت‌های زیان‌ده است.
برای درک بهتر این موضوع، اجازه دهید کمی بیشتر به هر یک از موارد ذکر شده بپردازیم:
1. هزینه‌های مربوط به درآمدهای معاف یا مشمول مالیات با نرخ صفر یا مقطوع
- دلیل عدم پذیرش: این هزینه‌ها به درآمدهایی مرتبط هستند که قبلاً از پرداخت مالیات معاف شده‌اند. بنابراین، پذیرش این هزینه‌ها به منزله کسر مجدد مالیات از درآمدی است که قبلاً مالیات آن پرداخت نشده است.
- مثال: هزینه‌های بازاریابی و تبلیغاتی مربوط به فروش محصولاتی که مشمول مالیات ارزش افزوده با نرخ صفر هستند.
2. هزینه‌های خارج از دوره مالی مربوطه
- دلیل عدم پذیرش: این هزینه‌ها به دوره مالی فعلی مربوط نمی‌شوند و باید در دوره مالی‌ای که به آن تعلق دارند، شناسایی و ثبت شوند.
- مثال: پرداخت پیش‌پاکت اجاره یک سال آینده در پایان سال مالی جاری.
3. هزینه استهلاک ناشی از افزایش تجدید ارزیابی دارایی اشخاص حقوقی
- دلیل عدم پذیرش: این نوع استهلاک به دلیل افزایش ارزش دارایی به صورت حسابداری ایجاد میشود و لزوماً نشان‌دهنده هزینه واقعی نیست.
- مثال: افزایش ارزش زمین یک شرکت به دلیل افزایش قیمت زمین در بازار.
4. هزینه‌های مربوط به حقوق و دستمزد مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره و خانواده آنها
- دلیل عدم پذیرش: این هزینه‌ها بیشتر جنبه شخصی دارند و ممکن است برای کاهش پایه مالیاتی شرکت مورد سوء استفاده قرار گیرند.
- استثنا: هزینه‌های سفر و فوق‌العاده سفر مرتبط با شغل قابل قبول است.
سخن پایانی
شرکت‌های زیان‌ده با چالش‌های پیچیده‌ای در حوزه مالیات مواجه هستند. برخورد سخت‌گیرانه سازمان امور مالیاتی، عدم پذیرش زیان‌های اعلام شده و قوانین پیچیده مالیاتی، از جمله موانعی است که این شرکت‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
برای مقابله با این چالش‌ها، شرکت‌ها باید با مشاوران مالیاتی متخصص مشورت کنند، مستندات خود را به دقت آماده کنند و از روش‌های قانونی برای دفاع از حقوق خود استفاده نمایند. با اتخاذ استراتژی‌های مناسب و برنامه‌ریزی دقیق، می‌توان از زیان‌دهی شرکت جلوگیری کرده و در صورت بروز مشکلات مالیاتی، با اطمینان بیشتری به آنها رسیدگی کرد.
