نحوه محاسبه مالیات مشاغل 1403 + معافیت ها

آیا می‌دانید چگونه مالیات مشاغل خود را به درستی محاسبه کنید؟ محاسبه مالیات مشاغل یکی از مهم‌ترین تعهدات مالی مشاغل مشمول ارزش افزوده است. این نوع مالیات، جزو مالیات‌های مستقیم و از نوع مالیات بر درآمد محسوب می‌شود. در این مقاله، قصد داریم شما را با نحوه محاسبه مالیات مشاغل 1403، دسته‌بندی مشاغل مختلف و روش های پرداخت مالیات مشاغل آشنا کنیم. با ما همراه باشید تا به راحتی از پس این کار برآیید.

مالیات مشاغل 1403

مالیات مشاغل مالیاتی است که بر درآمد حاصل از فعالیت‌های اقتصادی اشخاص حقیقی مانند کسبه، صنعت‌گران، حرفه‌مندان و … اعمال می‌شود. این مالیات بر اساس نوع و حجم فعالیت، به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شود. عوامل موثر بر میزان مالیات شامل نوع فعالیت، حجم درآمد، هزینه‌های قابل قبول و معافیت‌های مالیاتی است.

صاحبان مشاغل موظف هستند سوابق دقیق مالی خود را نگهداری کرده و اظهارنامه مالیاتی خود را در موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند. محاسبه مالیات مشاغل بر عهده مودی است و در صورت نیاز به کمک، می‌توان از مشاور مالیاتی استفاده کرد. پرداخت به موقع مالیات، وظیفه قانونی هر کسب‌وکاری است.

گروهبندی مشاغل مالیاتی

یکی از مهم‌ترین نکاتی که قبل از تعیین مالیات مورد توجه قرار می‌گیرد، تقسیم‌بندی انواع مشاغل است. هر شخص حقیقی باید بداند که فعالیت اقتصادی او در کدام گروه از مشاغل قرار می‌گیرد، زیرا این امر بر نرخ مالیات، روش محاسبه درآمد مشمول مالیات، معافیت‌های مالیاتی و در نهایت میزان مالیاتی که باید پرداخت کند، تأثیر مستقیم دارد.

برای تعیین میزان مالیات قابل پرداخت، مشاغل به سه گروه الف، ب و ج تقسیم می‌شوند. این تقسیم‌بندی بر اساس حجم فعالیت، نوع فعالیت، تعداد کارکنان، میزان سرمایه‌گذاری و پیچیدگی عملیات مالی انجام می‌شود.

گروه الف (مشاغل گروه اول مالیاتی)	گروه ب (مشاغل گروه دوم مالیاتی)	گروه ج (مشاغل گروه سوم مالیاتی)
شامل مشاغلی با حجم فعالیت بسیار بالا مانند دارندگان کارت بازرگانی، صاحبان کارخانه‌ها، بیمارستان‌ها، مشاغل صرافی و … است. حد نصاب برای این گروه، میزان مبلغ فروش و سایر درآمدهای مندرج در اظهارنامه مالیاتی دو سال قبل و بیشتر از 30 میلیارد تومان است. اهمیت دقت در ثبت اظهارنامه مالیاتی، به‌ویژه برای این دسته از کسب‌وکارها، بیش‌ازپیش مشهود است، زیرا تاثیر مستقیم بر سلامت و شفافیت مالی نظام اقتصادی دارد.	شامل مشاغلی با حجم فعالیت متوسط مانند دارندگان کارت بازرگانی، موسسات حسابرسی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و … است. حد نصاب برای این گروه، درآمد ابرازی بین 10 تا 30 میلیارد تومان است.	شامل مشاغلی با حجم فعالیت کم مانند کسب‌وکارهای کوچک و خانگی، مشاغل خدماتی و … است. حد نصاب برای این گروه، درآمد ابرازی کمتر از 10 میلیارد تومان است.

 

مهم است بدانید که برای مشاغل خدماتی خالص (مشاغلی که صرفاً خدمات ارائه می‌دهند)، مبالغ ذکر شده برای هر گروه نصف می‌شود.

به عبارت دیگر :

مشاغل صرفاً خدماتی بر اساس درآمد سالانه خود به سه گروه تقسیم می‌شوند:

• گروه سوم: مشاغلی با درآمد کمتر از 50 میلیارد تومان (مانند آرایشگاه‌های کوچک، تعمیرگاه‌های محلی)
• گروه دوم: مشاغلی با درآمد بین 50 تا 150 میلیارد تومان (مانند کلینیک‌های زیبایی، شرکت‌های مشاوره متوسط)
• گروه اول: مشاغلی با درآمد بیش از 150 میلیارد تومان (مانند بیمارستان‌های خصوصی بزرگ، شرکت‌های مشاوره بین‌المللی)

نحوه محاسبه مالیات مشاغل

مرحله اول: شناسایی درآمد مشمول مالیات

• کلیه درآمدها: تمامی درآمدهایی که از فعالیت اصلی کسب‌وکار و فعالیت‌های جانبی حاصل می‌شود، مشمول مالیات است. این شامل درآمد حاصل از فروش کالا و خدمات، اجاره املاک، سود سرمایه‌گذاری و … می‌شود.
• درآمدهای معاف از مالیات: برخی درآمدها مانند سود حاصل از فروش اوراق مشارکت، معاف از مالیات هستند.

مرحله دوم: تعیین هزینه‌های قابل قبول

• هزینه‌های مستقیم: هزینه‌هایی که به طور مستقیم با تولید کالا یا خدمات مرتبط هستند مانند هزینه مواد اولیه، دستمزد کارگران و هزینه‌های تولید.
• هزینه‌های غیرمستقیم: هزینه‌هایی که به طور غیرمستقیم با تولید کالا یا خدمات مرتبط هستند مانند هزینه‌های اداری، هزینه‌های فروش و بازاریابی، هزینه‌های استهلاک دارایی‌ها.
• هزینه‌های قابل قبول: تنها هزینه‌هایی که برای تولید درآمد ضروری هستند و دارای اسناد معتبر می‌باشند، قابل قبول می‌باشند.

مرحله سوم: محاسبه سود خالص

• سود خالص: با کسر مجموع هزینه‌های قابل قبول از مجموع درآمدهای مشمول مالیات، سود خالص کسب‌وکار محاسبه می‌شود.

مرحله چهارم: اعمال معافیت‌ها

• معافیت‌های مالیاتی: قانون مالیات‌های مستقیم، معافیت‌های خاصی را برای برخی درآمدها و هزینه‌ها در نظر گرفته است. این معافیت‌ها قبل از محاسبه مالیات نهایی از سود خالص کسر می‌شوند.

مرحله پنجم: محاسبه مالیات نهایی

• نرخ مالیات: نرخ مالیات بر درآمد مشاغل بر اساس نوع فعالیت، میزان درآمد و سایر عوامل تعیین می‌شود.
• محاسبه مالیات: با ضرب نرخ مالیات در سود خالص پس از کسر معافیت‌ها، مالیات نهایی محاسبه می‌شود.

مرحله ششم: تنظیم اظهارنامه مالیاتی

• اظهارنامه مالیاتی: تمامی اطلاعات مربوط به درآمدها، هزینه‌ها، معافیت‌ها و مالیات محاسبه شده باید در اظهارنامه مالیاتی ثبت شود.
• ارائه اظهارنامه: اظهارنامه مالیاتی باید در موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی ارائه شود.

 

مثال محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل

فرض کنید شما یک فروشگاه لباس زنانه دارید و در سال 1403. درآمدی به شرح زیر داشته‌اید:

• فروش کالا: 2 میلیارد تومان
• سود حاصل از سرمایه گذاری متفرقه: 200 میلیون تومان

همچنین، هزینه‌های شما در طول سال شامل موارد زیر بوده است:

• خرید کالا: 800 میلیون تومان
• حقوق کارکنان: 400 میلیون تومان
• اجاره فروشگاه اصلی: 150 میلیون تومان
• هزینه‌های تبلیغات: 100 میلیون تومان
• سایر هزینه‌ها: 50 میلیون تومان

محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل:

1. محاسبه درآمد کل:

   • 2 میلیارد تومان (فروش کالا) + 200 میلیون تومان (سود سرمایه گذاری) = 2 میلیارد و 200 میلیون تومان

2. کسر هزینه‌ها:

   • 2 میلیارد و 200 میلیون تومان – (800 میلیون تومان + 400 میلیون تومان + 150 میلیون تومان + 100 میلیون تومان + 50 میلیون تومان) = 700 میلیون تومان (سود مشمول مالیات قبل از کسر معافیت)

3. کسر معافیت‌ها:

   • فرض می‌کنیم معافیت مالیاتی همچنان 47.5 میلیون تومان باشد.
   • 700 میلیون تومان – 47.5 میلیون تومان = 652.5 میلیون تومان (سود مشمول مالیات بعد از کسر معافیت)

4. محاسبه مالیات مشاغل:

   • با توجه به نرخ‌های پلکانی مالیات که قبلاً ذکر شد:
     • 200 میلیون تومان اول * 15% = 30 میلیون تومان
     • 200 میلیون تومان بعدی * 20% = 40 میلیون تومان
     • 252.5 میلیون تومان باقی‌مانده * 25% = 63.125 میلیون تومان
   • مالیات نهایی = 30 میلیون تومان + 40 میلیون تومان + 63.125 میلیون تومان = 133.125 میلیون تومان

قانون معافیت مالیات بر درآمد مشاغل

معافیت‌های مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی تفاوت‌های قابل توجهی دارد. اشخاص حقیقی هر ساله می‌توانند تا سقف مشخصی از درآمد خود را بدون پرداخت مالیات در نظر بگیرند. این سقف که توسط سازمان امور مالیاتی تعیین می‌شود، برای سال 1403، 47 میلیون و 500 هزار تومان بوده است.

در مقابل، شرکت‌ها (اشخاص حقوقی) معمولاً از چنین معافیت مستقیمی برخوردار نیستند. با این حال، قوانین مالیاتی، معافیت‌های خاصی را برای شرکت‌هایی که در زمینه‌های مشخصی فعالیت می‌کنند (مانند تولید در شهرک‌های صنعتی) در نظر گرفته است. این معافیت‌ها بر اساس مواد 132 تا 146 قانون مالیات‌های مستقیم و با توجه به شرایط هر شرکت تعیین می‌شود.

 

سخن پایانی