هزینه های ثابت و متغیر

در حسابداری و حیطه حسابداری ، هزینه های ثابت و متغیر دارای دو مفهوم کاملا متفاوت از هم هستند .

همانطور که از نام هزینه های ثابت مشخص است هزینه های ثابت هزینه ای است که در کسب و کار یا شرکت بدون توجه کردن به حجم و اندازه فعالیت و تولید، ثابت باقی میماند برعکس هزینه های متغیر وابسته به حجم تولید و فعالیت  متغیر می‌باشد .

هزینه های متغیر مستقل از حجم تولید و خدمات می‌باشد و وابسته به زمان هستند برای مثال شما خانه ای را اجاره کرده اید و هر ماه برای اجاره باید مبلغ یک میلیون تومان پرداخت کنید این مبلغ یک میلیون تومان ،باید هرماه پرداخت شود یعنی هزینه های ثابت تابع زمان هستند البته باید توجه داشت که اجاره ها هم ثابت نیستند و سالانه تغییر میکنند .

هزینه های متغیر بر خلاف هزینه های ثابت به میزان حجم تولید و فعالیت وابسته هستند هر چقدر میزان تولید افزایش پیدا کند هزینه های متغیر هم افزایش پیدا می‌کند و هرچقدر حجم تولید کاهش یابد هزینه های متغیر نیز تابع آن است و کاهش می یابد . (آشنایی با حسابداری دارایی و بدهی )

” موادی که به شکل مستقیم در تولید کالا و محصول به کار رفته میشود در حسابداری جزو هزینه متغیر محسوب میشود ،هزینه های نیروی کار و کارکنان هم اگر تعداد آنها با میزان و مقدار حجم تولیدی کم و زیاد شود جزو هزینه های متغیر ،شناسایی  میشود .اگر کسب و کاری هزینه های متغیر آن افزایش یابد باید نتیجه گرفت که حجم تولید آن افزایش یافته است که به دنبال بالا رفتن و افزایش حجم تولید ،درامد نیز افزایش می‌یابد و شرکت در جهت رشد و پیشرفت مالی و اقتصادی می‌باشد در این نوع کسب و کار ها یعنی کسب و کار ها و شرکت هایی که میزان و حجم هزینه های متغیر آنان نسبت به هزینه های ثابت آنان بیشتر است در واقع رکود اقتصادی با تحمل بالا تری خواهند داشت . “

هزینه های ثابت و متغیر در حسابداری

یکی از مسئولیت های مهم و اساسی بخش حسابداری تفکیک و جدا کردن هزینه های ثابت و متغیر در کسب و کار ها و جاهایی است که آنان مشغول به کار هستند و امور مالی را در دست دارند .

همانطور که شرح دادیم هزینه های ثابت به حجم عرضه کالا مرتبط نیستند بر خلاف هزینه های متغیر که وابسته به حجم عرضه و تولید محصول  و فعالیت می‌باشد.

 امروزه مهم ترین و اساسی ترین مبحث در تجارت ها و کسب و کار ها ، بحث مالی و هزینه ها ی مرتبط با امور است که اصولاً و اغلب این بخش توسط حسابداران، برآورد هزینه میشود و در نهایت ثبت و محاسبه های مالی صورت میگیرد . مدیریت هزینه ها و تعیین هزینه های ثابت و متغیر از شاخص های مهم برای کسب و کار ها و مدیران به شمار می آید .

هزینه های ثابت و متغیر هر دو برای صاحبان کسب و کار مهم و اساسی هستند و تفاوتی بین مهم بودن آنان وجود ندارد . هزینه های ثابت می‌بایستی بدون در نظر گرفتن حجم تولید و فروش محاسبه شوند تا قابلیت پیش‌بینی هزینه های متغیر فراهم شود .

البته قابل ذکر است که امروزه با استفاده از نرم افزار های حسابداری پیشرفته و تخصصی میتوان راحت تر و سریع تر و حتی دقیق تر  محاسبه هزینه های ثابت و متغیر را به سر انجام رساند.

انواع هزینه های ثابت و متغیر

هزینه های ثابت و متغیر به خوبی نشان دهنده افزایش درآمد و رشد آن و برعکس آن را دارند .

از آن جایی که هزینه های متغیر وابسته به حجم تولید و فعالیت می‌باشد در نتیجه هنگامی که حجم تولید و فعالیت افزایش پیدا کند درآمد هم به سبب آن افزایش می یابد و از همین رو افزایش هزینه های متغیر نشان دهنده افزایش درآمد می‌باشد .

تفاوت بین هزینه های ثابت و متغیر 

هزینه های ثابت همانطور که از نامشان پیداست در مقابل افزایش و کاهش حجم تولید ثابت میمانند . در حقیقت هزینه های ثابت مستقل از میزان تولید و فعالیت های اقتصادی می‌باشند و اصولاً تابع  و وابسته به زمان هستند مانند پرداخت اجاره محل کسب و کار و فعالیت .

هزینه های ثابت به دو دسته هزینه های ثابت سرمایه گذاری و هزینه های ثابت مستمر تقسیم بندی میشوند که هزینه های ثابت سرمایه گذاری مشمول خرید زمین ،خرید تجهیزات و … ؛ هزینه های ثابت مستمر شامل اجازه محل فعالیت ،حقوق و دستمزد کارمندان و کارکنان و … می‌باشد . 

برعکس هزینه های متغیر همانطور که شرح دادیم وابسته به حجم تولید و فعالیت افزایش می‌یابد و با افزایش میزان تولید محصول و فعالیت، هزینه های متغیر نیز افزایش می‌یابد.هزینه های متغیر شامل تهیه و خرید مواد اولیه محصول ، هزینه های برق و… می‌باشد .

سخن پایانی

در هرکسب و کاری بخش حسابداری آن به عنوان اساسی ترین و مهم ترین بخش تلقی میشود چرا که اطلاعات و داده های مالی را در اختیار مدیران قرار میدهد تا آنان بتوانند در جهت رشد مالی برنامه های سازنده ای و تصمیم های درستی را ارائه دهند .گزارش هاو اطلاعات مالی که به مدیران ارائه میشود در حقیقت همان تعیین و مشخص کردن هزینه های متغیر و ثابت به علاوه تراکنش های مالی می‌باشد .در واقع وقتی مدیران بتوانند هزینه های ثابت و متغیر را پیش بینی کنند بهترین برنامه‌ را برای آینده ارائه میدهند .