آیا می‌دانید چرا هنگام خرید کالا یا خدماتی، مبلغی بیش از قیمت اصلی پرداخت می‌کنید؟ این مبلغ اضافی، مالیات بر ارزش افزوده است که نقش مهمی در اقتصاد کشور دارد. با دریافت گواهی ارزش افزوده، کسب‌وکارها مجاز به جمع‌آوری این مالیات از مشتریان می‌شوند. در این مقاله به طور کامل به نحوه دریافت، تمدید و استعلام گواهی مالیات بر ارزش افزوده می‌پردازیم.
همچنین، اهمیت این گواهی در معاملات تجاری و مالیاتی را بررسی خواهیم کرد تا به شما کمک کنیم درک بهتری از این موضوع مهم داشته باشید.
گواهی ارزش افزوده چیست؟
این گواهی در واقع مجوزی است که به شما اجازه می‌دهد به عنوان یک کسب‌وکار، مالیات بر ارزش افزوده را از مشتریان خود دریافت کنید. اما شاید این سوال برایتان پیش بیاید که چرا این گواهی تا این حد مهم است؟ بیایید با هم دلایل اهمیت آن را بررسی کنیم:
چرا گواهی ارزش افزوده شرکت مهم است؟
- قانونی بودن فعالیت: داشتن گواهی ارزش افزوده نشان می‌دهد که شما فعالیت تجاری خود را به صورت قانونی انجام می‌دهید و از قوانین مالیاتی کشور پیروی می‌کنید.
- اعتماد مشتریان: مشتریان به کسب‌وکارهایی که گواهی ارزش افزوده دارند، اعتماد بیشتری می‌کنند. چرا که می‌دانند با یک کسب‌وکار رسمی و قابل اعتماد طرف هستند.
- شرکت در مزایده‌ها و مناقصات: بسیاری از سازمان‌ها و ارگان‌ها برای شرکت در مزایده‌ها و مناقصات، داشتن گواهی ارزش افزوده را به عنوان یکی از شرایط اصلی اعلام می‌کنند.
- جلوگیری از جریمه: عدم داشتن گواهی ارزش افزوده یا استفاده غیرقانونی از آن، می‌تواند به جریمه‌های سنگین منجر شود.
- تسهیل امور مالیاتی: با داشتن گواهی ارزش افزوده، می‌توانید به راحتی اظهارنامه مالیاتی خود را تنظیم کرده و مالیات‌های خود را پرداخت کنید.
مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهی ارزش افزوده
برای دریافت گواهی ارزش افزوده، به عنوان یکی از مهمترین مدارک مالی برای کسب‌وکارها، به مجموعه مشخصی از مدارک نیاز خواهید داشت. این مدارک به سازمان امور مالیاتی کمک می‌کند تا صحت اطلاعات شما را تأیید کرده و گواهی ارزش افزوده را برایتان صادر کند.
مدارک مورد نیاز به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
1. مدارک ثبت‌نام اولیه:
- کد اقتصادی: این کد، شناسه منحصر به فرد هر شخص حقوقی یا حقیقی است که فعالیت اقتصادی دارد.
- آگهی تاسیس شرکت و آگهی تغییرات: این مدارک نشان‌دهنده اطلاعات رسمی شرکت شما مانند نام، موضوع فعالیت، آدرس و … است.
- گواهی فعالیت یا نام شرکت در سامانه رتبه‌بندی: این مدرک، به ویژه برای شرکت‌هایی که در حوزه‌های خاص فعالیت می‌کنند، مورد نیاز است.
- نشانی و کد پستی پیمانکار: اگر شما به عنوان پیمانکار فعالیت می‌کنید، باید این اطلاعات را ارائه دهید.
- کد پستی دفتر و محل فعالیت: آدرس دقیق محل فعالیت شرکت شما.
- وکالتنامه: در صورتی که فرد دیگری به نمایندگی از شما اقدام به دریافت گواهی می‌کند، به وکالتنامه نیاز خواهید داشت.
- کپی از مدارک شناسایی کلیه اعضای شرکت: این مدارک شامل کارت ملی و شناسنامه اعضای شرکت است.
2. مدارک مرحله آخر ثبت‌نام:
- کد اقتصادی: مجدداً به این کد نیاز خواهید داشت.
- کلیه مدارک اعضا: مانند مرحله قبلی.
- آگهی آخرین تغییرات شرکت: در صورتی که تغییراتی در اطلاعات شرکت ایجاد شده باشد.
- نام بانک شرکت: نام بانکی که حساب شرکت در آن افتتاح شده است.
- نام شعبه بانک، کد شعبه، شماره حساب: اطلاعات دقیق حساب بانکی شرکت.
- تلفن و آدرس هیئت رئیسه: اطلاعات تماس هیئت رئیسه شرکت.
روش های دریافت گواهی ارزش افزوده
دریافت گواهی ارزش افزوده به دو روش زیر امکان ذیر است:
- دریافت با کد اقتصادی
- دریافت با کد ملی ( اشخاص حقیقی)
1. نحوه دریافت گواهی ارزش افزوده با کد اقتصادی
- ثبت‌نام در سامانه: اگر قبلاً در سامانه ثبت‌نام نکرده‌اید، باید با مراجعه به آدرس evat.ir و تکمیل فرم ثبت‌نام، یک حساب کاربری ایجاد کنید.
- تکمیل اطلاعات: پس از ثبت‌نام، اطلاعات کسب‌وکار خود را به طور کامل و دقیق در سامانه وارد کنید.
- تایید اطلاعات: اطلاعات وارد شده توسط شما توسط سازمان امور مالیاتی بررسی و تایید میشود.
- صدور گواهی: پس از تایید اطلاعات، گواهی ارزش افزوده شما صادر میشود و می‌توانید آن را از طریق سامانه دانلود کنید.
2. دریافت گواهی ارزش افزوده با کد ملی
امکان دریافت گواهی ارزش افزوده با استفاده از کد ملی برای مودیان حقیقی وجود دارد. این روش، فرآیند صدور گواهی را ساده‌تر کرده و نیاز به ارائه برخی مدارک دیگر را کاهش داده است.
علاوه بر کد ملی، اطلاعات زیر نیز برای تکمیل درخواست شما ضروری است:
- عنوان مودی: نام و نام خانوادگی شما به عنوان مودی حقیقی.
- شماره اقتصادی قدیم: در صورتی که قبلاً شماره اقتصادی داشته‌اید، باید آن را ذکر کنید.
- شناسه ملی: این کد، شناسه منحصر به فرد هر فرد ایرانی است و برای احراز هویت شما استفاده میشود.
- شماره ثبت: اگر فعالیت شما به صورت حقوقی ثبت شده باشد، باید شماره ثبت شرکت را نیز ارائه دهید.
- شماره اقتصادی جدید: این شماره پس از تکمیل فرایند ثبت‌نام، به شما اختصاص داده خواهد شد.
نکات مهم درباره دریافت گواهی ارزش افزوده با کد اقتصادی
فرآیند دریافت گواهینامه ارزش افزوده با کد اقتصادی صورت می‌پذیرد و اقدامی است که باید با دقت و حوصله به آن پرداخت. برای اشخاصی که چندین کسب‌وکار دارند، الزاماتی قرار گرفته است:
- گواهی ارزش افزوده مستقل: برای هر کسب‌وکار، به‌طور مستقل، گواهی ارزش افزوده اخذ کنند.
- نگهداری اسناد مالیاتی: ضرورت دارد همه صورتحساب‌ها و مستندات مالیاتی به مدت ده سال نگهداری شوند.
استفاده از نرم‌افزارهای فروشگاهی در این راستا به صاحبان کسب‌وکار کمک می‌کند تا فرآیند نگهداری و مدیریت این اسناد را با دقت و کارآمدی بیشتری انجام دهند.
افزون بر این، ممکن است در فرآیند ثبت‌نام و تایید مدارک، با چالش‌هایی مواجه شوید که در این مواقع، بهره‌گیری از خدمات مشاوره تخصصی سودمند واقع میشود. توجه داشته باشید که:
- سامانه‌های متفاوت: ثبت درخواست برای گواهی ارزش افزوده باید در سامانه‌ای متفاوت با سامانه ارسال لیست مالیات بر حقوق انجام شود.
- ثبت صحیح درخواست: اطمینان حاصل کنید که در سامانه صحیح، درخواست خود را ثبت نموده‌اید تا بدین وسیله، روند دریافت گواهینامه ارزش افزوده برایتان آسان‌تر شود.
نحوه استعلام گواهی ارزش افزوده
استعلام این گواهی با دو روش انجام میشود :
- استعلام با کد اقتصادی
- استعلام با کد ملی
برای استعلام گواهی ارزش افزوده یا شرکت، می‌توانید از طریق سامانه EVAT.ir اقدام کنید. با وارد کردن کد اقتصادی کسب‌وکار مورد نظر، می‌توانید از اعتبار و اطلاعات گواهی آن مطلع شوید.
-
یافتن سامانه استعلام:
- به وبسایت رسمی سازمان امور مالیاتی کشور خود مراجعه کنید.
- معمولاً بخش یا سامانه‌ای با عنوان “استعلام گواهی ارزش افزوده” یا مشابه آن وجود دارد.
-
انتخاب روش استعلام:
- معمولاً دو گزینه برای استعلام وجود دارد:
- استعلام با کد ملی: برای اشخاص حقیقی
- استعلام با کد اقتصادی: برای شرکت‌ها و اشخاص حقوقی
- معمولاً دو گزینه برای استعلام وجود دارد:
-
وارد کردن اطلاعات:
- کد ملی یا کد اقتصادی مورد نظر را با دقت وارد کنید.
- ممکن است از شما خواسته شود اطلاعات دیگری مانند شماره ثبت یا نام شرکت را نیز وارد کنید.
-
دریافت نتیجه:
- پس از کلیک بر روی دکمه جستجو، سامانه به شما اطلاعاتی در مورد اعتبار گواهی ارزش افزوده فرد یا شرکت مورد نظر ارائه می‌دهد. این اطلاعات ممکن است شامل تاریخ اعتبار گواهی، وضعیت فعلی و سایر جزئیات مرتبط باشد.
مراحل درخواست تمدید گواهی ارزش افزوده
اگر درخواست تمدید گواهی ارزش افزوده خود را دارید مراحل زیر را دنبال کنید :
- استعلام تاریخ انقضا: تاریخ انقضای گواهی را بررسی کنید.
- آماده‌سازی مدارک: مدارک مورد نیاز برای تمدید را آماده کنید. این مدارک ممکن است شامل کد اقتصادی، مدارک شناسایی، آگهی تاسیس و تغییرات شرکت، و سایر مدارک مرتبط باشد.
- مراجعه به سامانه یا اداره مالیاتی: به سامانه الکترونیکی سازمان امور مالیاتی مراجعه کرده و یا به صورت حضوری به اداره مالیاتی مراجعه کنید.
- تکمیل فرم درخواست: فرم درخواست تمدید گواهی را تکمیل کنید.
- پرداخت هزینه: در صورت نیاز، هزینه مربوط به تمدید را پرداخت کنید.
- دریافت گواهی جدید: پس از طی مراحل فوق، گواهی ارزش افزوده جدید برای شما صادر خواهد شد.
مدت اعتبار گواهینامه ارزش افزوده
مدت اعتبار گواهی ارزش افزوده به طور مشخص و یکسانی برای همه کسب‌وکارها تعیین نشده است و ممکن است بسته به شرایط و قوانین مالیاتی هر سال تغییر کند.
به طور معمول، مدت اعتبار این گواهی به صورت 6 ماهه یا یک ساله تعیین میشود. پس از پایان این مدت، کسب‌وکارها موظف هستند نسبت به تمدید گواهی خود اقدام کنند.
چرا مدت اعتبار گواهی ارزش افزوده مهم است؟
- قانونی بودن فعالیت: داشتن گواهی معتبر نشان‌دهنده قانونی بودن فعالیت شما و حق دریافت مالیات بر ارزش افزوده از مشتریان است.
- جلوگیری از جریمه: عدم تمدید به موقع گواهی می‌تواند منجر به جریمه‌های مالیاتی شود.
- به‌روزرسانی اطلاعات: در طول مدت اعتبار گواهی، ممکن است تغییراتی در اطلاعات کسب‌وکار شما ایجاد شود. تمدید گواهی فرصتی برای به‌روزرسانی این اطلاعات است.
چگونه از مدت اعتبار گواهی خود مطلع شویم؟
- سامانه EVAT: با مراجعه به سامانه EVAT و ورود به حساب کاربری خود، می‌توانید تاریخ اعتبار گواهی خود را مشاهده کنید.
- گواهی صادر شده: روی خود گواهی ارزش افزوده، تاریخ صدور و تاریخ انقضاء درج شده است.
چه کسانی باید گواهی مالیات بر ارزش افزوده داشته باشند؟
به طور کلی، هر شخص حقیقی یا حقوقی که در ایران به تولید کالا یا ارائه خدمات می‌پردازد و درآمدی کسب می‌کند، باید برای دریافت گواهی ارزش افزوده اقدام کند. این شامل:
- تولیدکنندگان: کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و…
- فروشندگان: عمده فروشان، خرده فروشان، فروشندگان اینترنتی
- ارائه‌دهندگان خدمات: شرکت‌های خدماتی، مشاوران، پزشکان، وکلا و…
- واردکنندگان کالا
نمونه تصویر گواهی ارزش افزوده
برخی از اطلاعات موجود در اکثر گواهی‌های ارزش افزوده وجود دارد:
- اطلاعات مودی: نام و نام خانوادگی یا نام شرکت، کد اقتصادی، شناسه ملی و آدرس
- نوع فعالیت: نوع فعالیت اقتصادی که برای آن گواهی صادر شده است
- مدت اعتبار: تاریخ شروع و پایان اعتبار گواهی
- مهر و امضای سازمان امور مالیاتی: مهر و امضای رسمی سازمان صادرکننده گواهی
- کد شناسایی منحصر به فرد: کدی که به صورت منحصر به فرد به هر گواهی اختصاص داده میشود
- QR Code: در برخی موارد، ممکن است یک کد QR نیز روی گواهی درج شده باشد که با اسکن آن می‌توان اطلاعات گواهی را به صورت الکترونیکی بررسی کرد.
پرینت گواهی ارزش افزوده
-
ثبت‌نام نهایی در سامانه شماره اقتصادی:
- اولین و مهمترین مرحله، تکمیل فرآیند ثبت‌نام در سامانه شماره اقتصادی و رسیدن به وضعیت تایید نهایی (SID=45) است. این نشان می‌دهد که اطلاعات شما به طور کامل بررسی و تایید شده است.
-
ورود به سامانه ارزش افزوده:
- پس از تایید نهایی در سامانه شماره اقتصادی، باید وارد سامانه مخصوص ارزش افزوده شوید. آدرس دقیق این سامانه را می‌توانید از طریق مراجع رسمی مانند سازمان امور مالیاتی یا راهنمایی‌های حسابدار خود دریافت کنید.
-
ثبت درخواست گواهی:
- در این مرحله، شما باید اطلاعات مورد نیاز را وارد کنید که مهمترین آن کد رهگیری سامانه شماره اقتصادی است. این کد، هویت شما را در سامانه ارزش افزوده مشخص می‌کند.
- پس از وارد کردن اطلاعات، درخواست خود را ثبت کنید.
-
چاپ درخواست:
- پس از ثبت درخواست، سامانه به شما اجازه می‌دهد تا یک نسخه از درخواست خود را چاپ کنید. این پرینت حاوی اطلاعات مهمی مانند شماره درخواست، تاریخ ثبت و سایر جزئیات است.
-
ارائه پرینت در زمان مراجعه:
- پرینت درخواست را تا زمان دریافت گواهی اصلی نزد خود نگه دارید. ممکن است در برخی موارد، از شما خواسته شود که این پرینت را به عنوان مدرک ارائه دهید.
سخن پایانی
گواهی ارزش افزوده ابزاری حیاتی برای کسب‌وکارها است که نه تنها از نظر قانونی ضروری است، بلکه به شفافیت مالی و اعتماد مشتریان نیز کمک می‌کند. دریافت این گواهی به کسب‌وکارها امکان می‌دهد تا مالیات بر ارزش افزوده را به درستی مدیریت کرده و از بروز مشکلات قانونی جلوگیری کنند.
با اخذ گواهی ارزش افزوده، شما می‌توانید با اطمینان بیشتری به فعالیت‌های تجاری خود ادامه داده و به رشد و توسعه کسب‌وکار خود بپردازید. این گواهی نه تنها نشانه‌ای از تعهد به قوانین مالیاتی است، بلکه نشانگر حرفه‌ای‌بودن و اعتبار کسب‌وکار شما نیز می‌باشد.