واگذاری امتیاز مسکن ملی : شرایط و قوانین جدید 1403

طرح ملی مسکن به عنوان یکی از طرح‌های حمایتی دولت برای کمک به خانه‌دار شدن افراد فاقد مسکن، با استقبال گسترده‌ای در سراسر کشور روبرو شده است. در این طرح، به متقاضیان واجد شرایط، بر اساس امتیاز و رتبه‌بندی، واحدهای مسکونی تعلق می‌گیرد.

با وجود مزایای این طرح، برخی از افراد به دلیل ناتوانی در پرداخت آورده و یا سایر ملاحظات، اقدام به  واگذاری امتیاز مسکن ملی خود می‌کنند. این امر در حالی است که خرید و فروش امتیاز مسکن ملی تابع شرایط و قواعد خاصی بوده و در صورت عدم رعایت آنها، می‌تواند تبعات حقوقی منفی برای طرفین معامله به همراه داشته باشد.

قانون واگذاری امتیاز مسکن ملی

ماده 13 قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره‌بها با هدف کاهش التهابات بازار مسکن و جلوگیری از معاملات سفته‌بازی در واحدهای در حال احداث طرح‌های حمایتی مسکن مانند اقدام ملی و نهضت ملی مسکن وضع شده است.

مفاد کلیدی این ماده به شرح زیر است:

• ممنوعیت معاملات واحدهای در حال احداث: متقاضیان طرح‌های حمایتی مسکن که واحدهای آنها به صورت اجاره 99 ساله واگذار می‌شود، تا قبل از تحویل واحد مسکونی یا نصب کنتور برق یا اخذ گواهی پایان کار ساختمانی (هر کدام زودتر اتفاق بیفتد)، حق واگذاری، انتقال و یا فروش واحد خود را به جز به اشخاص مورد تأیید وزارت راه و شهرسازی ندارند.
• استعلام از وزارت راه و شهرسازی: ثبت رسمی معاملات و وکالتنامه‌های مربوط به این واحدها، منوط به استعلام از وزارت راه و شهرسازی مبنی بر رعایت شروط و قیود این ماده است.
• عدم پذیرش معاملات غیرقانونی: معاملاتی که بدون رعایت شروط و قیود این ماده انجام شوند، در هیچ یک از ادارات و محاکم پذیرفته نخواهند شد.
• اشخاص مورد تأیید وزارت راه و شهرسازی: منظور از اشخاص مورد تأیید وزارت راه و شهرسازی، اشخاص واجد شرایط دریافت طرح‌های حمایتی مسکن است.
• انتقال به سایر افراد واجد شرایط: در صورتی که متقاضی واجد شرایط کافی برای انتقال واحد به اشخاص مورد تأیید وجود نداشته باشد، وزارت راه و شهرسازی امکان انتقال به سایر افراد واجد شرایط را فراهم می‌کند.
• دستورالعمل اجرایی: دستورالعمل این ماده شامل موارد اجرایی از قبیل تعیین متولیان اجرایی، نحوه نقل و انتقال در هر یک از مراحل اجرایی، نحوه تبادل اطلاعات بین سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و وزارت راه و شهرسازی حداکثر ظرف دو ماه از لازم الاجرا شدن این قانون، توسط وزیر راه و شهرسازی تصویب و ابلاغ می‌شود.

اهداف ممنوعیت واگذاری مسکن ملی:

• جلوگیری از سفته‌بازی: با ممنوعیت معاملات واحدهای در حال احداث، از افزایش تقاضای کاذب و سفته‌بازی در این واحدها جلوگیری می‌شود.
• حمایت از متقاضیان واقعی: این ماده با حمایت از متقاضیان واقعی و جلوگیری از سوء استفاده افراد سودجو، به تخصیص عادلانه واحدهای مسکونی به افراد واجد شرایط کمک می‌کند.
• ایجاد ثبات در بازار مسکن: با کاهش التهابات بازار مسکن و ایجاد ثبات در قیمت‌ها، این ماده به نفع مصرف‌کنندگان واقعی خواهد بود.

نکات مهم:

• این ماده شامل تمامی طرح‌های حمایتی مسکن می‌شود که واحدهای آنها به صورت اجاره 99 ساله واگذار می‌شود.
• متقاضیان باید تا قبل از انجام هرگونه معامله، از شرایط و ضوابط این ماده آگاهی کامل داشته باشند.
• وزارت راه و شهرسازی موظف به اطلاع‌رسانی و آموزش به متقاضیان در خصوص این ماده است.
• سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف به همکاری با وزارت راه و شهرسازی در اجرای این ماده است.

شرایط قانونی خرید و فروش امتیاز مسکن ملی

ممنوعیت مطلق: طبق بخشنامه‌های وزارت راه و شهرسازی، خرید و فروش امتیاز مسکن ملی به صورت مطلق ممنوع بوده و هرگونه معامله‌ای در این خصوص باطل و بلااثر خواهد بود.

انتقال به افراد واجد شرایط: با این وجود، در برخی موارد امکان انتقال امتیاز مسکن ملی به افراد واجد شرایط وجود دارد. این موارد عبارتند از:

تبعات واگذاری امتیاز مسکن ملی

همانطور که قبلاً ذکر شد، خرید و فروش امتیاز مسکن ملی طبق ماده 13 قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره‌بها و  قانون جهش تولید مسکن و سایر قوانین و مقررات مربوطه ممنوع بوده و باطل محسوب می‌شود.

متخلفان از این قانون با تبعات مختلفی از جمله موارد زیر روبرو خواهند شد:

• لغو تمام امتیازات مربوط به ثبت نام مسکن ملی: متقاضیانی که اقدام به خرید و فروش امتیاز مسکن ملی می‌کنند، تمام امتیازات خود را در این طرح از جمله رتبه، سابقه و امتیاز خود را از دست خواهند داد.
• محرومیت از سایر طرح‌های حمایتی مسکن: علاوه بر مسکن ملی، این افراد از تمامی طرح‌های حمایتی مسکن مانند وام ودیعه مسکن، وام مسکن و صاحبخانه شدن نیز محروم خواهند شد.
• عدم تحویل واحد مسکونی: واحد مسکونی طرح نهضت ملی مسکن به متخلفان تحویل داده نخواهد شد و آنها از حق سکونت در این واحدها محروم می‌شوند.
• پیگرد قانونی: در صورت اثبات تخلف، متخلفان علاوه بر تبعات ذکر شده، مشمول پیگرد قانونی نیز خواهند شد و ممکن است به مجازات‌های نقدی و حبس محکوم شوند.

نمونه قرارداد واگذاری امتیاز مسکن ملی

تذکر مهم:

خرید و فروش امتیاز مسکن ملی طبق قانون ممنوع و باطل است.

همانطور که قبلاً در پاسخ‌های قبلی نیز اشاره شده است، معامله و واگذاری امتیاز مسکن ملی به موجب ماده 13 قانون جهش تولید مسکن و سایر قوانین و مقررات مربوطه ممنوع بوده و باطل محسوب می‌شود.

با توجه به غیرقانونی بودن خرید و فروش امتیاز مسکن ملی، ارائه هرگونه نمونه قرارداد در این زمینه منتفی است.

راهکار جایگزین واگذاری مسکن ملی

متقاضیان در صورت تمایل به واگذاری امتیاز خود، می‌توانند با مراجعه به اداره راه و شهرسازی و با رعایت ضوابط و مقررات، نسبت به انتقال امتیاز خود به افراد واجد شرایط اقدام نمایند.

• متقاضیان باید از هرگونه معامله‌ای در زمینه فروش مسکن ملی خودداری کنند.
• انجام معامله امتیاز مسکن ملی، عواقب ناگواری از جمله لغو تمام امتیازات، محرومیت از طرح‌های حمایتی، عدم تحویل واحد مسکونی و پیگرد قانونی را به دنبال خواهد داشت.

سخن پایانی

طرح مسکن ملی با هدف ارائه مسکن مناسب به اقشار کم‌درآمد و فاقد مسکن در ایران اجرا می‌شود. در این طرح، متقاضیان واجد شرایط پس از ثبت‌نام و تأیید صلاحیت، به واحدهای مسکونی در پروژه‌های مختلف مسکن ملی در سراسر کشور هدایت می‌شوند.

با وجود مزایای متعدد این طرح، برخی از متقاضیان به دنبال واگذاری امتیاز مسکن ملی خود به دیگران هستند. این امر علیرغم ممنوعیت قانونی، در برخی موارد به صورت غیررسمی و با واسطه‌گری افراد سودجو انجام می‌شود.

در صورت مشاهده موارد سوء استفاده یا تخلف، مراتب را به مراجع ذیصلاح قانونی گزارش دهید. برای پیگیری امور مربوط به مسکن ملی، صرفاً از طریق مجاری قانونی و آدرس های رسمی وزارت راه و شهرسازی و یا ادارات کل راه و شهرسازی استان مربوطه اقدام نمایید.